Speeksel heelt wondJerwin de Graaf dinsdag 26 augustus 2008

Speeksel heelt wondJerwin de Graaf dinsdag 26 augustus 2008



Het speeksel van knaagdieren bevat groeihormonen die ervoor zorgen dat wonden sneller genezen. Hun spuug bevat zo'n 100.000 keer zo veel van dat heilzame spul als ons speeksel. Heeft wonden likken voor ons geen zin, of toch wel?



Voordat Menno Oudhoff aan zijn onderzoek naar de genezende kracht van menselijk speeksel begon, waren zijn verwachtingen niet hooggespannen. Het spuug van de mens bevat maar weinig groeihormonen, dus het effect op wonden zal niet groot zijn, dacht hij. Oudhoff is onderzoeker bij de afdeling orale biochemie van het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA).



Speeksel verrast
Maar in het lab bleek dat een kunstmatig gecreëerde wond in een kweekje van huidcellen sneller genas in menselijk speeksel. De vraag was uiteraard 'hoe komt dat?' Oudhoff ontdekte dat het bacteriedodende eiwit histatine verantwoordelijk was voor de versnelde genezing.



Dat nieuws is met gejubel ontvangen. Er wordt al druk gespeculeerd over een mogelijk nieuw medicijn. Maar Oudhoff zelf vindt dat we de dag niet moeten prijzen voor het avond is: 'Het experiment is in een lab uitgevoerd, met kunstmatig gecreëerde wonden. Wat het effect van histatine op de huid is, weten we nog niet.'



Liever niet likken
De resultaten zijn volgens Oudhoff wel veelbelovend, maar verder onderzoek is nodig. Op ratten, bijvoorbeeld. Alleen: kunnen we niet beter het spuug van diezelfde ratten gebruiken? Tenslotte is dat geneeskrachtiger dan mensenspeeksel. Oudhoff: 'Nee, want de groeihormonen zijn niet chemisch na te maken. Histatine is dat wel.'



Het zal nog wel even duren voor een 'spuugmedicijn' op de markt komt. Kunnen we in de tussentijd volstaan met het likken van onze wonden? 'Ik zou daar voorzichtig mee zijn', zegt Oudhoff. 'In speeksels zitten allerlei soorten bacteriën, ook ziekmakende.' Voorlopig zijn we dus nog gewoon aangewezen op betadine.