Eenzaam of sociaal slim

Eenzaam of sociaal slim?
Door: Jojanneke van den Berge
Gepubliceerd: vandaag 00:24
Update: vandaag 08:38



Er wordt meer dan ooit gechat en 'gekrabbeld' op vriendschapssites. Maar Nederlanders hebben minder echte vrienden dan voorheen. Rukt de eenzaamheid op?



De CoffeeCompany met louter laptoppende bezoekers, bevangen door hun Facebook profiel, treincoupés vol forenzen chattend op hun mobiele telefoon, schoolpleinen waar lagere scholieren Hyvend in het klimrek hangen. Volgens futuroloog en IT-topexpert Arjen Kamphuis (36) is het binnen tien jaar zo ver. 'De grootste culturele shift die wij dit decennium gaan meemaken, is dat continu online zijn compleet geïntegreerd raakt in het leven. Het wordt de achtergrond, net als een muziekje luisteren of het gebruik van elektriciteit.'



Kamphuis reageert op de recente uitkomst van een onderzoek naar consumententrends van Bureau Trendbox. Daaruit blijkt dat Nederlanders voor hun gevoel minder 'real life' vrienden hebben dan in voorgaande jaren, en juist meer virtuele contacten onderhouden middels internet.








Sociaal isolement
Volgens de digitale toekomstziener duidt dit absoluut niet op een vereenzaming-conjunctuur die opgevuld wordt via het www. 'Deze nieuwe vormen van contact zijn een aanvulling op onze echte vriendschappen, geen vervanging. Toen de telefoon werd uitgevonden was men er ook al bang voor dat we in een sociaal isolement terecht zouden komen. Dat we wat minder vrienden krijgen, heeft met time management te maken.'



Stephan van der Sman (37), media director en -buyer, is actief op Facebook en LinkedIn en heeft 419 Hyvesvrienden die hij allemaal kent. 'Je werkt, je gaat daarna boodschappen doen, eten maken, en je hebt ook nog een relatie. Blijft er weinig tijd over. Ik vind Hyves handig. Kan mijn vakantiefoto's in een keer aan al mijn vrienden laten zien. Heb contact wanneer ik het wil. Maar het is geen surrogaat voor het leven, ik moet mensen ook echt zien.' Als hij op zijn werk komt, gooit hij met outlook tegelijk Hyves, onlangs uitgeroepen tot website van het jaar, open. Silvana Helenklaken (28) heeft 268 Hyvesvrienden van wie ze de helft echt kent en de hele dag mee zit te chatten tijdens haar fulltime baan als secretaresse. 'Dan krabbel ik een vriendin: 'ik denk aan je'. Dat scheelt weer tijd qua bellen.'








Drie keer per dag online
Volgens Trendbox-directeur Goos Eilander gaan we nu gemiddeld zo'n drie keer per dag online. Werkgevers hebben daar weinig last van; we doen dat heel efficiënt. 'We voelen ons opgejaagd door de tijd, proberen die zo goed mogelijk in te delen. Op het werk en in vrije tijd. De belangrijkste component voor de toename van contact via internet is dat het kan plaatsvinden op het moment dat het jou uitkomt.' Veel Trendboxrespondenten gaven aan het 'lekker' te vinden om de knop van de chatbox om te kunnen zetten. 'Iemand zei bijvoorbeeld dat als ze wilde tennissen het gemakkelijker was van haar vriendin af te komen als ze aan het chatten waren, dan dat die vriendin bij haar thuis thee zat te drinken.'








Kostenbesparing
De Trendbox-directeur zegt verbaasd te zijn over zijn eigen onderzoeksresultaten. 'Het is voor het eerst dat een dergelijke terugval van vrienden wordt gerapporteerd. Dat in iets wat zo dierbaar is, toch ook die controlistische verschuiving plaatsvindt die we op zoveel andere fronten in de maatschappij zien, tja.' Kostenbesparing is een andere exponent van de toename van online contacten. 'Is ook weer dat controleaspect. Respondenten gaven heel nuchter aan dat online contact nou eenmaal goedkoper is dan elkaar in den lijve ontmoeten.' Secretaresse Helenklaken: 'Als ik al mijn Hyvesvrienden moet uitnodigen voor de koffie, dat is wel duur.'



Toch sluit Trendbox-directeur Eilander zich bij futuroloog Kamphuis aan. 'Van vereenzaming is absoluut geen sprake. Dat gevoel is het afgelopen jaar juist gedaald. We hebben minder vrienden, maar het zijn wel hele goede vrienden.' Rogier van Duyn (33), commercieel directeur van Sharewire en organisator van hoofdstedelijke feesten La Fête en Don't tell my booker, is via zijn mobiel actief op Facebook en LinkedIn, en heeft 1.180 Hyvesvrienden - van wie hij 90 procent de hand heeft geschud. 'Via Hyves kun je worden uitgenodigd voor mijn feesten, en zonder die feesten had ik natuurlijk niet zoveel Hyvescontacten. Vrienden, nee, dat zijn ze niet. Echte vrienden kun je op één hand tellen. Ik heb er vijf. En als het rot gaat dan kan ik van die 1.180 'vrienden' toch echt alleen bij die vijf terecht.'