Diagnose ADHD meestal ten onrechte

Diagnose ADHD meestal ten onrechte


Door Ans van Dijk

Bij negen van de tien kinderen wordt ten onrechte de diagnose ADHD gesteld. Meestal is er 'gewoon' een lichamelijke oorzaak van het probleemgedrag.

Er verschijnen met enige regelmaat ingezonden brieven in de krant die gaan over kinderen met ADHD. Bezorgde ouders, leerkrachten en andere mensen die zich bezighouden met de opvoeding schrijven over deze kinderen. Het beeld dat wordt geschetst is vaak somber: het zijn onhandelbare kinderen, druk en ongeconcentreerd. Moeten we wel of juist niet medicatie geven? Eigenlijk wil je het niet en wil je je kind accepteren zoals het is. Maar de druk uit de omgeving maakt dat je toch maar toegeeft. En zo wordt ADHD een soort ongeneeslijke 'ziekte'.

Wat is ADHD eigenlijk? In mijn praktijk heb ik al heel wat kinderen gezien met de diagnose ADHD. Toch blijkt maar zeer zelden (circa tien procent) dat er ook werkelijk sprake is van ADHD.
De diagnose wordt meestal gesteld op basis van (waarneembaar) gedrag. Dat is wat we kunnen zien aan het kind en dat is waar veel diagnosestellers de fout in gaan.
Een van de manieren om ADHD wetenschappelijk vast te stellen is door middel van een MRI-scan. Bij een kind met ADHD is er onder andere sprake van een slechte ontwikkeling van de neurale cellen (voor de kenners: in de prefrontale cortex van het telencephalon). Het meest waarschijnlijk is dat ADHD wordt veroorzaakt door een disbalans tussen verschillende neurotransmitters (stoffen die nodig zijn voor overdracht van signalen in de hersenen) binnen de hersengebieden die betrokken zijn bij de planning en motivatie van gedrag.
Wel een probleem
Dat betekent niet dat er bij al die kinderen die nu met het etiket ADHD rondlopen geen probleem aanwezig is. Het is duidelijk en waarneembaar dat er iets aan de hand is. Maar door niet te kijken naar eventuele lichamelijke oorzaken van het 'probleemgedrag' doe je deze kinderen tekort. In de praktijk blijkt dat er bij veel van deze kinderen sprake is van goed te corrigeren dysfuncties in de lichamelijke ontwikkeling. Dat bedoel ik heel breed. Je kunt dan denken aan de neurologische ontwikkeling van het zien en het verwerken van de waarneming. Het horen en de begripsvorming, het geheugen, de neurologische aansturing van de organen voor een optimale verwerking van voedsel, etc.
Het zijn allemaal fijne, nauwkeurig afgestemde systemen waar wel eens wat mis kan gaan. Een kind met, bijvoorbeeld, een verstoorde hoor- of kijkontwikkeling zal moeite hebben om geconcentreerd de lessen te volgen. Stel je voor dat je niet in staat bent om tussen het geroezemoes in de klas de instructies van de juf te volgen. Je gaat vragen stellen aan het kind naast je, wat meer onrust in de klas geeft. De juf reageert niet op je vraag, maar alleen op je onrustige gedrag. Op den duur geef je het op en na enige tijd ben je het 'onhandelbare' kind.
Levenslang
Een diagnose ADHD maakt dat een kind levenslang met dat stempel blijft rondlopen. Daarbij komt dat in veel gevallen ten onrechte medicatie, zoals Concerta of Ritalin, wordt gegeven. ADHD is geen ziekte die eenvoudig te bestrijden zou zijn met een medicijn. Toch worden in veel gevallen deze middelen voorgeschreven. Dat is vreemd en gevaarlijk. Deze medicijnen vallen onder de psychostimulantia. Ze zijn niet ontwikkeld voor ADHD, maar blijken in de praktijk een dempende werking te hebben op het storende gedrag, waarbij het werkingsmechanisme overigens niet duidelijk is. De verbetering, zeker op lange termijn, is gering. Dat geldt met name voor de leerprestaties en sociale vaardigheden.
Kortom, er is veel verwarring rond ADHD. Ik ben zeer begaan met ouders en leerkrachten die te maken hebben met drukke en ongeconcentreerde kinderen. Je liefde voor je kind en het gevoel van onmacht als je 'gedwongen' wordt mee te draaien in een circuit waar je niet achter staat en dat veel vragen oproept. Maar ja, wat moet je anders...
Ans van Dijk is therapeut bij Brain Stimulating Method-de Jong therapie.
Bron: Nd.nl